ጊዜ ቤት እንጫወት

በልጅነታችን ጊዜ ቤትን በቃሉ የሚያውቅ ተማሪ ይደነቅ ነበር፡፡ አንደኛ ደረጃ ሆነን ማለቴ ነው፡፡ እኔ ባደግሁበት አዋሽ ሰባት ኪሎ ከተማ የጣቶቻቸውን ሰረዞች በመነካካት ከጊዜ ቤት ጥያቄዎች ወዲያውኑ መልስ የሚሰጡ ልጆች ነበሩ፡፡ እነሱም የአቶ ሰቃፍ ዑመር ልጆቻች ናቸው፡፡ ዘዴውንም የሚያስጠናቸው ራሱ ሰቃፍ ነበር፡፡ በዚህም ለአቶ ሰቃፍም ለልጆቹም የ’’ብሪሊያንትነት’’ ማዕረግ ሰጥተናቸው ነበር፡፡

በዚህ መጣጥፍ ነገሬ ብለን ልናተኩርበት የፈለግነው የሳይንስ ዘርፍ ሂሳብ ነው፡፡ በተለይ ልጆቻችንን በአንደኛ እና መለስተኛ ሁለተኛ ደረጃ ለምናስተምር ወላጆች፣ ልጆቻችንን ከወዲሁ ስለ ሂሳብ ግንዛቤ እንዲኖራቸው እና እንዲወዱት ማድረግ እንዳለብን አስረግጠን ማሳሰብ እንወዳለን፡፡

አንድን ችግረኛ ሰው አንድ አሳ ብንሰጠው የአንድ ቀን ረሀቡን ልናስታግስለት እንችላለን፡፡ አሳ ማጥመድ ብናስተምረው ግን ለዘለቄታ ርሀቡን እናስወግድለታለን፣ የሚል የቻይኖች ይትበሀል አለ፡፡ ይህን ይትበሀል ወደ ሂሳብ ትምህርት ወስደን ብናሻሽለው እንደሚከተለው ይነበባል፡፡

‘’የልጅህን የሂሳብ ቤት ስራ ብትሰራለት የአንድ ቀን የቤት ስራ ግዴታውን ተወጣህለት ማለት ነው፡፡ ሂሳብን እንዲወድና በሂሳብ ጎበዝ እንዲሆን ብትገፋፋው ግን በሁሉም ትምህርቶች ጎበዝ እንዲሆን ታደርገዋለህ’’

ሂሳብ የትምህርቶች ሁሉ ቁልፍ ነው፡፡ ገና ከአንደኛ ደረጃ ጀምሮ በሂሳብ ጎበዝ የሆነ/የሆነች ልጅ እያደገ ሲመጣ በሁሉም ትምህርቶች ጎበዝ ይሆናል፡፡ የወደፊት ህይወቱም ስኬታማ የመሆኑ እድል በብዙ እጥፍ ይጨምራል፡፡

ሂሳብን ከባድና አስቸጋሪ ነገር አድርገን ከወሰድነው በጣም ተሳስተናል፡፡ በእርግጥ በጥልቀት ማሰብን ለማይወድ ሰው የሂሳብ ትርጉም እንደዛ ቢሆን አይገርምም፡፡ ግን ሂሳብን ለልጆች አዝናኝ አድርገን ካስለመድናቸው፣ ትምህርቱ ምን ያህል አስደሳችና ጠቃሚ እንደሆነ ይረዱታል፡፡

እስቲ ሁለት ትልልቅ ሰዎች በልጅነታቸው ሂሳብን እንዴት ይሰሩት እንደነበር እንመልከት

አንድ ቀን፣ የማወቅ ጉጉቱ ከፍተኛ የሆነ እና በአሻንጉሊቶች መጫወት ቀደም ብሎ የያቆመ፣ በትምህርት ጀረጃው ከፍ ያለ ልጅ አጎቱን እንዲህ ሲል ጠየቀው፡፡

‘’አልጀብራ ምንድነው?’’

መሀንዲስ የሆነው አጎትየው ፈገግ አለና የሚከተለውን መልስ ሰጠው

‘’አልጀብራ አዝናኝ(fun) ሳይንስ ነው፡፡ አንድን ነገር ልናውቀው ወይም ልንይዘው ካልቻልን X ብለን እንጠራውና እስክንይዘው ድረስ ፍለጋችንን እንቀጥላለን’’ አለው

ከዚያን ቀን አንስቶ አጎት ያዕቆብ ለወንድሙ ልጅ በየደረጃው እየከበዱ የሜሄዱ የአልጀብራ  ጥያቄዎችን ይሰጠው ጀመር፡፡ ተግዳሮቱን እየወደደው የመጣው ልጅ ሂሳቦቹን አስተካክሎ ይሰራ ገባ፡፡ አጎትየው በበኩሉ የወንድሙ ልጅ፣ ጥያቄዎቹን ለመፍታት ይጣጣር ይሆን? ብሎ እየተጠራጠረ ነበር የቤት ስራዎቹን የሚሰጠው፡፡

ልጁ ግን በየጊዜው የ X ን መልስ እያገኘ፣ ይህም ደስታ እየሰጠው፡፡ የደስታ ስሜቱ ለሚቀጥለው ጥያቄ እያጓጓው እርምጃውን ቀጠለ፡፡

የትንሹ ልጅ ስም አልበርት አነስታይን ይባላል

ይህ የማወቅ ጉጉቱ የት አደረሰው? መልሱን ለናንተ እንተዋለን፡፡

ሌላው፤ ቀደም ባለ ጊዜ በአንድ የጀርመን አንደኛ ደረጃ ት/ቤት እድሜያቸው በሰባት እና በስምንት አመት መካከል የሚገኙ ተማሪዎች በሚማሩበት ክፍል የደረሰ ነገር ነው፡፡ አስተማሪው ለተማሪዎቹ አንድ የክፍል ስራ ይሰጣቸዋል፡፡ የክፍል ስራው ከ 1 እስከ 100 ያሉትን ቁጥሮች ድምር መስራት ነው፡፡

ከአንድ ተማሪ በስተቀር ሁሉም ተጨናንቆ ነጭ ወረቀቱ ላይ አፍጥጦ ነበር፡፡ ይህ ተማሪ ግን ረጋ ብሎ ጥያቄውን ካጤነ በኃላ ወዲያው ምጥጥኑ (symmetry) ገባው፡፡ ቁጥሮቹን በጥንድ፣ የመጀመሪያውን ከመጨረሻው፤ ሁለተኛውን ከመጨረሻው ሁለተኛ፣ ሶስተኛውን ከመጨረሻው ሶስተኛ ጋር ማቧደን እና መደመር፡፡ አሁን ሁሉም ተመሳሳይ ውጤት ይሰጣሉ፤ ማለት

1+100 = 101

2+99 = 101

3+98 = 10

በሌላ መልክ ስናስቀምጠው

50 pairs × 101 (the sum of each pair) = 5,050.   (Quara, posted by Alessandro)

ስለዚህ በቀላሉ 50 ጊዜ 101  ወይም 5050 መልሱ ይሆናል ብሎ አስቀመጠ፡፡

ቢንጎ ! መልሱ ትክክል ነበር፡፡ መምህሩ ነገሩን ማመን አቃተው፤ከመልሱ ትክክልነት የተገኘበት ፍጥነት !

በዚያ ክፍል ውስጥ አንድ የወደፊት ሊቅ እንደተገኘ መምህሩ ወዲያው ገባው፡፡

ካርል ፍሬደሪክ ጋውስ

የዚያ ስምንት አመት ተማሪ ልጅ ስም ካርል ፍሬደሪክ ጋውስ ነበር፡፡ ካርል ጋውስ ሲያድግ ስመጥር የሆነ የጀርመን ሂሳብ ሊቅ፤ ስነፈለክ ጠበብት፣ የፊዚክስ ተመራማሪ  እና ለብዙ የሳይንስ መስኮች ብዙ ያበረከተ ሰው ሆነ፡፡ ይህ ሳይንቲስት የጎቲንገን ኦብዘርቫቶሪ ዳይሬክተር እና የስለፈለክ ፕሮፌሰር ሆኖ ከ 1807 እስከሞተበት 1855 ድረስ አገልግሏል፡፡

እንግዲህ ልጆችን በልጅነታቸው በሂሳብ ካጫወቷቸው ሊደርሱበት የሚችሉበትን ከፍታ ከላይ ያስቀመጥናቸው ሁለት ምሳሌዎች አሳይተውናል፡፡

የተከታታይ ቁጥሮችን ድምር ለማግኘት የሚጠቅመው  የአልጀብራ ቀመር

N(n+1)/2 ነው፡፡

 እስቲ መጀመርያ ይህን ቀመር ሳታሳዩ ለልጆቻችሁ እንደ እድሜያቸው መጠን በተመሳሳይ ጥያቄ እየያቀረባችሁ አብራችሁ ለመጫወት ሞክሩ በኔ በኩል ሁለት ጥያቄዎችን ጀባ ብያችኃለሁ

የመጀመርያዎቹ 20 ሙሉ ቁጥሮች ድምር ስንት ይሆናል?

የመጀመርያዎቹ 30 ጎደሎ ቁጥሮች ድምር ስንት ይሆናል?

መልሱን ለኛም በ ኢሜይል ላኩልን

itaye4755@gmail.com